Nhiều người nghĩ rằng, mài dao với bất kỳ loại đá nào
cũng sẽ mang lại hiệu quả làm sắc dao. Thế nhưng trên thực tế,
các loại dao có thể được sản xuất từ những chất liệu thép
khác nhau.
Các dòng dao thép highcarbon như nhíp,
vòng bi có ưu điểm dễ mài, giữ bén tốt nhưng nhược
điểm mau rỉ sét dẫn tới trông mất thẩm mỹ và vệ sinh nếu
không được bảo quản.
Các dòng dao chống rỉ giá rẻ ưu điểm dễ mài,
chống rỉ nhưng nhược điểm giữ bén kém và độ cứng
không cao điển hình như thép 420hc, 420j2.
Các dòng dao chống rỉ được làm từ thép nhập
khẩu chuyên để làm dao như thép N690, M390 của hãng
Bohler, S35vn, S110v của hãng Crucible ưu điểm độ cứng cao, giữ
bén và chống rỉ tốt, và một đặc tính vừa là
ưu điểm vừa là nhược điểm là chống mài mòn cao
khiến cho việc mài bén sẽ mất thời gian hơn so với các
dòng thép phổ thông giá rẻ.
Vì thế, chúng ta cần lựa chọn loại đá mài
phù hợp cho dao. Đây là lưu ý đầu tiên của
cách mài dao sắc như ý.
Đá mài kim cương có thể coi là bước đột
phá trong ngành dao cụ, giúp giảm thời gian, công
sức và tăng vẻ đẹp đường micro ( mép bén) cho việc
mài dao. Đá mài kim cương thực chất là một tấm
thép được phủ bột kim cương nhân tạo bên ngoài, với
nhiều hình dáng và độ nhám khác nhau để phục
vụ cho từng mục đích riêng biệt.
Vuadaobep.com thường sử dụng viên đá kim cương 2 mặt
dày 8mm, kích thước 7x20cm cân nặng 900g. Vì
lõi là tấm thép 8mm nên đá kim cương
luôn cung cấp 1 mặt phẳng gần như tuyệt đối cho việc mài dao, loại
đá kim cương dày 1mm không được khuyên dùng
vì hay bị võng sau 1 thời gian sử dụng.
Việc có mặt phẳng gần như tuyệt đối không bị ảnh hưởng sau
thời gian sử dụng này, và tốc độ ăn thép nhanh của hạt kim
cương nhân tạo khiến nó có thể mài cả những loại
thép và siêu thép có độ cứng, độ chống
mài mòn cao như M390, S110v. Ngoài tác dụng
mài phá, mài thô nhanh nó còn
có thể dùng để làm phẳng bề mặt các loại đá
mài khác như đá mài nước, đá mài dầu
sẽ được liệt kê dưới đây.
Loại đá này mềm, có khả năng mài dao rất
bén. Mặc dù vậy, chúng vẫn tồn tại khuyết điểm là
nhanh mòn (do quá trình mài làm mòn
bột đá).Khi dùng loại đá này bạn cần ngâm
nó trong nước 10-15 phút trước khi sử dụng. Tốc độ mài
phá không nhanh như đá kim cương ở cùng grit ( độ
nhám)
Đá mài nước tự nhiên: được khai thác từ
các mỏ đá khắp nơi trên thế giới, trong đó có
Việt Nam và Nhật Bản. Sau đó được xẻ nhỏ, làm phẳng tương
đối bề mặt và bán đến tay người tiêu dùng. Những
viên đá mài tự nhiên có độ mịn (grit) cao,
được khai thác từ các mỏ hiếm được người sưu tầm trên
toàn thế giới đánh giá rất cao, và giá trị
cũng rất lớn kể cả đá đã qua quá trình sử dụng.
div>
Đá mài nước nhân tạo: được ép bằng bột
đá đã qua sử lý, có thể thêm các vật
liệu như hạt sứ để tăng tốc độ mài mòn cho đá. Một số
hãng đá mài nổi tiếng có thể nhắc đến như King,
Sharpton hoặc Ninawa. Riêng hãng Ninawa có nhà
máy đặt tại Việt Nam.
Ưu điểm của đá mài nước là có rất nhiều độ
nhám ( grit) có thể lựa chọn, từ 80 – 400 – 1000
– 3000 – 6000 – 12000 grit.
Đá mài dầu:
Để sử dụng loại đá này, bạn cần vẩy dầu hoặc mỡ lên
đá rồi tiến hành mài dao. Loại đá này
có độ bền cao, cứng cáp, không dễ mòn như đá
mài nước. Tuy nhiên, đá mài dầu thường chỉ có
những độ nhám thấp, tốc độ ăn thép không bằng đá
mài kim cương ở cùng độ nhám ( grit) nên không
được Vua Dao Bếp khuyên dùng.
Bước 2: chọn grit ( độ nhám của đá mài)
Grit có thể được hiểu là kích thước hạt ( độ
nhám) và tỷ lệ các hạt mài mòn trên bề
mặt của đá mài. Số grit cao tương đương với kích thước hạt
mài càng nhỏ và số lượng hạt mài mòn
tính trên đơn vị thể tích càng nhiều, tạo ra đường
mài bóng và bén hơn. Lựa chọn độ nhám
phù hợp cho từng yêu cầu công việc sẽ giúp tối đa
hiệu quả và giảm thời gian công sức mài dao.
Với dao bị mẻ, mất mép bén: 36 đến 400 grit để mài
phá chỗ mẻ và tạo mép bén ( micro bevel) mới.
Mài thô: 600 đến 1000 grit
Mài tinh: 1000 đến 6000 grit kết hợp với strop da
Với dao bếp gia đình, Vua Dao Bếp khuyên dùng độ
nhám ( grit) của đá mài nước là từ 1000 đến 2000
grit,kết hợp strop da sau khi mài. Grit không phải là yếu
tố duy nhất đánh giá 1 viên đá mài có
tốt hay không, mà còn do tốc độ mài mòn
thép và khả năng giữ mặt phẳng tương đối sau khi mài của
viên đá nước đó.
Với bếp chuyên, đặc biệt là bếp lạnh của Nhật cần thực hiện
các kĩ thuật khó như cắt sashimi, lạng mỏng và tỉa rau củ
quả, Vua Dao Bếp khuyên dùng độ nhám của đá
mài nước là 1000 đến 6000 grit kết hợp với strop da sau khi
mài.
1 set đá mài mà Vua Dao Bếp khuyến nghị:
Dành cho bếp gia đình:
1. Đá mài kim cương 2
mặt độ nhám 400/1000: mua tại đây
2. Đá mài nước King
1000 grit: mua tại đây
Dành cho bếp chuyên
1. Đá mài kim cương 2
mặt độ nhám 400/1000: mua tại đây
2. Đá mài nước 2 mặt
King 1000/6000 grit: mua tại đây
Bước 3: Chuẩn bị đá trước khi mài
Một bí mật mà những người mài dao chuyên nghiệp
không nói cho bạn, việc chuẩn bị đá trước khi mài
quyết định đến 50% sự sắc bén của con dao. Vậy chuẩn bị đá
mài bao gồm những công đoạn gì?
Thứ nhất, làm phẳng và làm sạch mặt đá
trước khi mài. Một viên đá phẳng mới có thể cho ra
đường mài phẳng và đẹp, một viên đá sạch giúp
lưỡi dao của bạn không bị cọ vào các tạp chất bám
trên bề mặt còn sót lại từ lần mài trước hay trong
suốt quá trình mài. Cách làm phẳng là
dùng mặt 400 grit của viên đá kim cương cọ sát
vào mặt cần lấy phẳng của đá mài nước. Cách
làm sạch là thường xuyên khoát nước từ chậu nước
lên hoặc để vòi nước chảy trên bề mặt viên đá
trong suốt quá trình mài.
Thứ hai, với đá mài nước thì ngâm nước
10-15 phút trước khi sử dụng, với đá mài dầu và kim
cương thì không cần ủ dầu trước, mà chỉ cần tưới dầu
lên bề mặt trong quá trình mài. Đá mài
nước không được ngâm nước trước khi dùng thường có
tình trạng bị bở gây vấp dao khi mài.
Bước 4: Chọn góc mài phù hợp cho từng loại dao
và thực hiện quá trình mài
Chọn góc mài phù hợp cho từng loại dao, góc
mài nhỏ giúp dao cắt ngọt, thoát vật liệu hơn nhưng dao dễ
bị mẻ, góc mài lớn thường sử dụng cho các dòng dao
chặt. Mài sai góc khiến dao không thể phát huy được
hết công thái học của từng dòng dao khác nhau.
Với dao chuyên cắt thái: góc mài 10-12 độ
Với dao thái băm: 12 – 15 độ
Với dao chặt gà vịt: 15 - 20 độ
Với dao chặt chân giò xương ống: 20 – 25 độ
Giữ lưỡi dao ở góc hợp lý, ấn nhẹ rồi mài qua lại
khoảng 10 đến 15 lần cho đến khi thấy xuất hiện ba via ở mép bén,
đổi qua mặt kia của dao và thực hiện động tác tương tự trước khi
lên bước đá mài cao hơn.
Quy trình mài dao khuyến nghị của Vua Dao Bếp sẽ là
tuần tự theo các bước dưới đây:
Với bếp gia đình: nếu dao không bị mẻ thì bắt đầu với
mặt 400 grit của đá mài kim cương, sau đó mặt 1000 grit
của đá mài kim cương trước khi chuyển qua mặt 1000 grit của
đá mài nước King.
Với bếp chuyên: 3 bước đầu tương tự như bếp gia đình, nhưng
thêm bước cuối mài tinh với đá mài nước King 6000
grit để cho độ sắc bén tốt nhất.
Bước 5: Khử bavia và vệ sinh dao sau khi mài
Dù được mài với đá mịn 6000-12000 grit, trên
đường mép bén ( micro bevel) vẫn xuất hiện những ba via nhỏ
không nhìn được bằng mắt thường. Việc sử dụng strop da sẽ
giúp khử được những ba via kim loại nhỏ li ti này, giúp
dao đạt trạng thái sắc bén nhất. Strop da với đúng loại lơ
còn có thể giúp dao sắc bén tương đối trở lại
mà không phải mài quá nhiều lần.
Công dụng và cách sử dụng strop da xem tại đây
div>
Bước cuối cùng là vệ sinh dao sau khi mài, vì
dao lúc này có thể bám mạt đá mài,
mạt kim loại và lơ strop ở lưỡi hoặc cán dao. Rửa lại với nước ấm
và xà phòng rửa bát là bước cuối cùng
để có thể đưa dao trở lại công việc thường ngày của
nó.
Nếu có bất kì vấn đề gì thắc mắc, vui lòng
email vuadaobep@gmail.com hoặc gọi vào hotline 09678.66681 để được hỗ
trợ và giải đáp. Chúc các bạn mài dao hiệu
quả và an toàn.